Λαογραφία και Παράδοση
Ντίνος Μακρυγιάννης Μάρτιος 2007
Το καφεπαντοπωλείο για το χωριό ήταν και είναι ο χώρος αναφοράς, συνάντησης και αναψυχής των κατοίκων. Εκεί θα καταλήξουν οι χωριανοί Το βραδάκι μετά το πέρας της σκληρής δουλειάς και θα πιουν τον καφέ τους, το ουζάκι τους, ή το τσίπουρo, εκεί θα παίξουν το χαρτάκι τους,
Θα πουν τα ευτράπελά τους, θα σχολιάσουν, την επικαιρότητα, θα κάνουν πολιτική ψιλοκουβεντούλα, θα προγραμματίσουν τη επόμενη μέρα, θα προξενέψουν ίσως κ.λπ. Και τον πρώτο λόγο και ρόλο μέσα σ’ όλη αυτή την ατμόσφαιρα τον παίζει πάντοτε ο καφετζής ο οποίος ξέρει και «διαβάζει» όλους τους θαμώνες του.
Το καφεπαντοπωλείο μαζί με την πλατεία, το σχολείο και την εκκλησία είναι οι δημόσιοι χώροι όπου χτυπά η καρδιά του κάθε χωριού. Στο καφεπαντοπωλείο οι χωρικοί ξεκουράζονται, κάνουν τις επαφές τους και τις δημόσιες σχέσεις, στην πλατεία διασκεδάζουν και κάνουν τις βόλτες τους, στο σχολείο μαθαίνουν τα πρώτα τους γράμματα και τέλος στην εκκλησία όπου βαφτίζονται και στεφανώνονται τους δίνεται η ευκαιρία σε κάθε γιορτή και Κυριακή να προσεύχονται.
Στα τέσσερα αυτά σημεία μαζί με το πατρικό τους σπίτι δημιουργούνται τα βιώματά τους τα οποία κουβαλάνε σε όλη τους τη ζωή. Μετά την Αμερική να πάνε, στην Αυστραλία, το Καναδά, την Γερμανία και Αθήνα, νοερά το μυαλό τους θα ‘ναι γύρω από τους χώρους αυτούς τους οποίους, σε συνδυασμό με τα πρόσωπα νοσταλγούν και σκέφτονται πότε θα’ρθει η ώρα κι η στιγμή να ξαναδούν, να τα περπατήσουν και να τα ξαναζήσουν.
Όλα τα χωριά λίγο πολύ έχουν το καφενεδάκι τους μέσο από το οποίο γίνεται η ζύμωση της καθημερινότητας, της Κοινωνικής συμμετοχής και της επικοινωνίας
Η Στράνωμα για παράδειγμα που θα σταθούμε, και θα κάνουμε τη σημερινή αναφορά μας, σύμφωνα με τη θύμηση και την αφήγηση του 97 χρόνου μπάρμπα-Γιώργου Κατσαρού, κατά καιρούς είχε τους εξής καφεπαντοπώλες.
To Σπύρο Τσιορτσή το ακίνητο του Παντελέου Σπαρτινού (To σημερινό χάλασμα του Θανάση Σπαρτινού (Σπαρνοθανάση κοντά στην πλατεία).
Το Δημήτριο Σπαρτινό (Μαρίτσα) στο ιδιόκτητο σπίτι του.
Το Χρήστο Αποστολόπουλο (Κστάκη) στο ιδιόκτητο σπίτι του επί της πλατείας.
To Γιάννη Νικ. Τρίχα στο ακίνητο του Χρ. Αποστολόπουλου επί της πλατείας.
Το Θανάση Αποστολόπουλο σε δική του ιδιοκτησία την οποία αργότερα έδωσε προίκα στον Αλέξη Ζαρκαδούλα που παντρεύτηκε την κόρη του Αρέτω.
Το Βασίλη Μπούρμπουλα στην ως άνω ιδιοκτησία του Θανάση Αποστολόπουλου.
Το Νικόλαο Ανδρεόπουλο επίσης στην ίδια ως άνω ιδιοκτησία, ο οποίος το 1934 έφυγε για την Αμερική.
Το Γιάννη Πασπάλα σε μια παράγκα στον Άνω Κάμπο.
Το Χρήστο Σαγρόπουλο, γαμπρό της Στράνωμας από το Πετροχώρι Τριχωνίδας, ο οποίος παντρεύτηκε την κόρη τού Μαρίτσα (Δημ. Σπαρτινού) Πολυξένη, στο σπίτι του πεθερού του Δημητρίου Σπαρτινού (Μαρίτσα).
Το Γεώργιο Δημ. Κατσαρό στο σπίτι του.
Τον Κώστα Ιωάννου Δημόπουλο (Σιάλκα) αρχικά στο ακίνητο του Χρ. Σαγρόπουλου (Σαγρή) και μετά στο ακίνητο του Τζίμη Αποστολόπουλου επί της πλατείας.
Το Νίκο Γ. Νούλα στον Κάτω Κάμπο στο σπίτι του.
Το Γεώργιο I. Νούλα στο σπίτι του επί της πλατείας.
Τον Ξενοφώντα Ιωάννου Μακρυγιάννη αρχικά στο σπίτι του και μετά σε ιδιόκτητο ακίνητο επί της πλατείας.
τον Αλκιβιάδη Φ. Νούλα αρχικά στο ακίνητο του Γεωργίου Ι. Νούλα στην πλατεία και στη συνέχεια σε δικό του ακίνητο.
Το Δημοσθένη Αποστολόπουλο στον Άνω Κάμπο αρχικά σε ακίνητο του Β. Δημόπουλου (Λιακάκου) και στη συνέχεια σε δικό του ακίνητο.
Το Νίκο Τρίχα στο σπίτι του Στεφάνου Νούλα (Κσιουστεφανή) στον Άνω Κάμπο και στη συνέχεια στο σπίτι του Βασίλη Κατσανάκη, επίσης στον Κάμπο.
Το Γιάννη Ξεθάλη στο ακίνητο του Χρήστου Σαγρόπουλου.
Το Σπύρο Σπαρτινό στο ακίνητο του Γεωργίου Ίων. Νούλα, στο Αποστολοπουλέικο και στο παλιό σχολείο επί της πλατείας.
Τον Κώστα Πασπάλα στο Αποστολοπουλέϊκο επί της πλατείας μετά το Σίαλκα.
Το Θεόδωρο Σπαρτινό στον Άνω Κάμπο σε μια παράγκα στην θέση Κεραμιδιά.
Το Γιάννη Γ. Νούλα (Μανθόγιαννο) αρχικό στο σπίτι του Βασίλη Κατσανάκη στον Άνω Κάμπο και στη συνέχεια στου Σαγρή και του Ξενοφώντα Μακρυγιάννη και το Χαράλαμπο Γ. Γεωργακόπουλο στο παλιό σχολείο.
Σήμερα λειτουργούν τέσσερα καφεπαντοπωλεία στη Στράνωμα.
Δύο στο χωριό και δύο στον Άνω Κάμπο. Στο χωριό είναι ο Χρ. Δ. Νούλας που λειτουργεί το κατάστημά του στο παλιό σχολείο ιδιοκτησίας του Δήμου και ο Γεώργιος Ιωαν. Καραθανάσης στο ακίνητο του Αλκ. Φ. Νούλα.
Στον Άνω Κάμπο έχουμε τον Νικόλαο Κ. Νούλα (Ντουλονίκο) σε δικό του ακίνητο και τον Πολύκαρπο Δημοσθένη Αποστολόπουλο συνεχιστή του πατέρα του.
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα και τις όποιες εμπειρίες της εποχής που ακούγονταν σ’αυτά τα καφενεία, έζησα κι εγώ τα πρώτα χρόνια της ζωής μου και δεν μπορώ να τα ξεχάσω Γι’ αυτό και το κατέγραψα ως ελάχιστο φόρο τιμής σε όλους αυτούς τους ανθρώπους που με ιώβειο υπομονή παραπανίσια κούραση και ψυχική αντοχή τα κράτησαν και τα κρατάνε ανοιχτά σαν πυγολαμπίδες (κωλοφωτιές) μέσα στην ερήμωση και τη σκληρή μοναξιά που γνωρίζει η Στράνωμα τα τελευταία χρόνια.
Βέβαια το φαινόμενο της ερήμωσης είναι γενικότερο και η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει από τις δεκαετίες 1950-60.
Τα πεντέξι ζευγάρια των γερόντων που απόμειναν σε κάθε χωριό είναι δύσκολο να κάνουν την ανατροπή. Η πολιτεία είναι αυτή που μπορεί να βοηθήσει αλλά δυστυχώς δεν το κάνει με αποτέλεσμα να έχουμε τη σημερινή απαράδεκτη κατάσταση και εικόνα σε όλα σχεδόν τα χωριά της επαρχίας τα οποία με τους περήφανους κατοίκους τους γνώρισαν κι έζησαν μέρες δόξας οικονομικής ευεξίας και κοινωνικής καταξίωσης.
Άραγε Θα ξανάρθουν τέτοιες μέρες; Θα ξαναδούμε και θα ζήσουμε τέτοια χρόνια;
